Συνέντευξη του Πάνου Λώλου στο ZDF με θέμα την ενεργειακή κρίση.

Συνέντευξη στο Γερμανικό κρατικό τηλεοπτικό κανάλι ZDF παραχώρησε ο κ. Πάνος Λώλος, Γενικός Διευθυντής Κλάδου Χαλκού της ElvalHalcor S.A., μιλώντας για την ενεργειακή κρίση και τις επιπτώσεις της στην Ελληνική βιομηχανία. Η εξάρτηση της βιομηχανίας από το φυσικό αέριο και η μείωση της κατανάλωσης του, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας αλλά και η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ, είναι μερικά από τα σημεία που σχολιάστηκαν.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη:  

1. Τι αντίκτυπο έχει μέχρι στιγμής η αύξηση των τιμών ενέργειας στην Ελληνική βιομηχανία;
   Το κόστος παραγωγής -εάν μιλήσουμε για μια μεταλλουργική επιχείρηση που ανήκει στην υψηλή τάση- έχει αυξηθεί μέσα σε ένα έτος πάνω από 30%.  Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό για βιομηχανικά προϊόντα, συνυπολογίζοντας μάλιστα και τις επιπρόσθετες επιβαρύνσεις που προκύπτουν από την αύξηση των υλικών συσκευασίας, των ναύλων και άλλων εξόδων που τελικά επιβαρύνουν το συνολικό κόστος μεταποίησης και διάθεσης των προϊόντων και το οποίο με τα τρέχοντα δεδομένα διαμορφώνεται άμεσα και έμμεσα κατά 50% από την ενέργεια.  Η συνολική επιβάρυνση του κόστους μετακυλίεται, όπου είναι εφικτό, στις τιμές πωλήσεων αλλά σε αρκετές περιπτώσεις η μετακύλιση αυτή διευρύνει περαιτέρω το έλλειμα ανταγωνιστικότητας από το οποίο χαρακτηρίζεται η ελληνική βιομηχανία διαχρονικά λόγω ιδιαίτερα υψηλών τιμών ενέργειας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

2. Πόσο εξαρτάται η ελληνική βιομηχανία από το φυσικό αέριο, ιδίως το ρωσικό; Προετοιμάζεστε για μια πιθανή διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία;
   Η ηλεκτροπαραγωγή καλύπτει το 68,5-70,0 % της κατανάλωσης του Φ.Α. στη χώρα μας.  Η συνολική κατανάλωση σε Φ.Α. είναι 70 εκ. MWH.  Οι μεγάλες βιομηχανίες αποτελούν μόνο το 12,7% (βλ. λιπάσματα, διυλιστήρια και αλουμίνιο). Επιπρόσθετα ένα τμήμα της βιομηχανίας (βλ. χαλυβουργεία, υαλουργία, κεραμουργία κλπ) είναι στα δίκτυα διανομής.  Άρα μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε ότι το 15% της συνολικής κατανάλωσης του Φ.Α. στην χώρα μας απορροφάται από την βιομηχανία. Το ρωσικό Φ.Α. κατά το 2021 ανήλθε στο 40% του συνόλου των εισαγωγών στην χώρα μας.  Βάση δόκιμων υπολογισμών, εάν οι εισαγωγές του ρωσικού Φ.Α. διακοπούν πλήρως για το διάστημα 08/22- 03/23, η χώρα μας θα παρουσιάσει έλλειμμα 26 TWH (και ακόμα 24 ΤWH για εξαγωγές στη Βουλγαρία εάν συνεχιστούν).  Είναι ένα εξαιρετικά δυσμενές σενάριο που θα επηρεάσει με βεβαιότητα την ελληνική βιομηχανία και την δυνατότητα να λειτουργήσει ειδικά σε κλάδους που δεν υφίστανται εναλλακτικές ή που η ενέργεια είναι εξαιρετικά σημαντική παράμετρος του κόστους.  Η επιστροφή στην χρήση λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μετά την σταδιακή μείωση στα πλαίσια της απολιγνιτοποίησης και η αντίστοιχη μείωση της παραγωγής από Φ.Α., δεν αρκούν στο να εξασφαλίσουν άμεσα επάρκεια.

3. Πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση οι βιομηχανίες που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο; Υπάρχει η δυνατότητα να στραφούν σε άλλες πηγές ενέργειας;
   Το Φ.Α. είναι σχετικά καθαρό καύσιμο.  Τα δε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας που υιοθετούνται και που μπορούν να υιοθετηθούν περαιτέρω από την βιομηχανία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν πλήρως την ανάγκη για κατανάλωση ενέργειας ειδικά στους πλέον ενεργοβόρους κλάδους της βιομηχανίας και υπό τις παρούσες καταστάσεις.  Επίσης, υπάρχουν υφιστάμενες τεχνολογίες και συστήματα παραγωγής όπου το Φ.Α. είναι μονόδρομος λόγω υψηλής θερμικής απόδοσης ή επειδή είναι απλώς η μόνη διαθέσιμη πηγή για την παραγωγή θερμικής ενέργειας.  Συνεπώς, άλλες πηγές ενέργειας όπως το LPG, απαιτούν επενδύσεις για να αξιοποιηθούν πλήρως ή βρίσκονται, όπως το υδρογόνο, απο πλευράς τεχνολογίας και υποδομών, σε μη αξιοποιήσιμο επίπεδο.  Η αλλαγή μίγματος υπέρ της ηλεκτρικής ενέργειας (όπου είναι τεχνολογικά και ποιοτικά εφικτό) προσκρούει και αυτή στο γεγονός ότι το 40% περίπου της ηλεκτροπαραγωγής στην χώρα μας γίνεται μέσω της ανάλωσης Φ.Α.  Η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές είναι σε συνεχή αύξηση και στην χώρα μας αλλά η διαθεσιμότητα της είναι στοχαστική με αποτέλεσμα να μην είναι αξιοποιήσιμη ανά πάσα στιγμή.

4. Πως κρίνετε το ευρωπαϊκό σχέδιο για μείωση της κατανάλωσης αερίου κατά 15%; Μπορεί να έχει εφαρμογή στην βιομηχανία χωρίς να επηρεαστεί η παραγωγή;
   Εάν η μείωση αυτή επιβληθεί ρυθμιστικά είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω αδράνεια σημαντικού μέρους της βιομηχανίας και τελικά σε αποβιομηχάνιση με επαχθείς συνέπειες για το σύνολο της οικονομίας.  Η Ε.Ε. διαμόρφωσε τα τελευταία χρόνια μια εμπροσθοβαρή βιομηχανική στρατηγική την οποία θα αναιρεί στην πράξη δημιουργώντας περαιτέρω έλλειμα ανταγωνιστικότητας απέναντι σε τρίτες χώρες και αύξηση της εξάρτησης, την οποία έχουμε ανάγκη να μειώσουμε για προφανείς πολιτικούς και οικονομικούς λόγους.  Η ευρωπαϊκή και η ελληνική βιομηχανία καταβάλει ούτως ή άλλως προσπάθεια να μειώσει συνολικά την κατανάλωση ενέργειας προκειμένου να διαφυλάξει την ανταγωνιστικότητα της και δεν χρειάζεται εξωτερικές επεμβάσεις με ολέθριες συνέπειες.

5. Κρίνετε επαρκή την αντίδραση της ΕΕ στην ενεργειακή κρίση;
   Η αντίδραση της Ε.Ε. είναι σαφώς αποτέλεσμα μιας κρίσης η οποία επήλθε και για την οποία δεν υπήρχε προετοιμασία σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.  Η έλλειψη συνοχής στην ενεργειακή πολιτική των κρατών μελών της Ε.Ε., η καθυστέρηση στην υιοθέτηση κοινών μέτρων με βάση το γενικό και όχι το ειδικό συμφέρον καθώς και η ad hoc υιοθέτηση μέτρων από την εργαλειοθήκη που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στα κράτη μέλη το περασμένο έτος, καταδεικνύουν ότι δεν υπήρξε η κατάλληλη ετοιμότητα για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας μείζονος κρίσης με πολλαπλές επιπτώσεις που δεν αφορούν μόνο την βιομηχανία αλλά το σύνολο της οικονομίας και της κοινωνίας.  Οι επιπτώσεις στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου από την εκτόξευση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ υψηλότερες από την υπόλοιπη Ευρώπη λόγω της μεγάλης εξάρτησης από το Φ.Α. στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής.  Ο Ευρωπαϊκός Νότος ζήτησε επιτακτικά να προσαρμοστεί το ισχύον μοντέλο αγοράς, ώστε οι τιμές του Φ.Α. να μην καθορίζουν τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά μέχρι σήμερα αυτό δεν έχει υιοθετηθεί ως πρόταση.

Παρακολουθήστε ολόκληρη την εκπομπή όπως αυτή προβλήθηκε στο Γερμανικό κανάλι ZDF, εδώ.